H. Bartolomeüs

 
Bartolomeüs of Bartholomeus is een van de twaalf apostelen van Jezus.
Zijn volledige naam was waarschijnlijk Natanaël Bar-Tolmai, ervan uitgaande dat hij gelijkgesteld kan worden met Nathanaël over wie in Johannes 1, 45-50 verteld wordt.
 
De traditie bericht dat Bartolomeüs door de apostel Filippus volgeling van Jezus werd en na Christus' Verrijzenis als prediker in Armenië, Mesopotamië en Indië optrad.
In het midden van de 1e eeuw zou Bartolomeüs de dood hebben gevonden doordat men hem de huid aftrok.
 
Relikwieën van Bartolomeüs bevinden zich, sinds de 10e eeuw gedocumenteerd, in de kerk van de H. Bartolomeüs in Rome.
Zijn schedel berust overigens sinds 1999 in de dom van Haarlem.
In 1515 werden eveneens relieken van de heilige overgebracht naar de Sint-Bartholmeuskerk van Geraardsbergen.
Sindsdien is er ieder jaar een grote ommegang in de stad, de Processie van Plaisance, op de zondag na 24 augustus, feestdag van de heilige.
 
In de kunst wordt Bartolomeüs afgebeeld met de volgende attributen: een mes, een vaandel, schriftrol, boek, pelgrimsstaf, duivel of afgeslagen hoofd in de hand, vel in de hand.
Zoals alle apostelen wordt ook Bartolomeüs als martelaar vereerd.

De heilige is onder meer de patroonheilige van Armenië, het bisdom Luik en de steden Frankfurt am Main, Geraardsbergen, Altenburg en Pilsen en verder van de bergbewoners, de landbouwers, de herders, de lederarbeiders en zadelmakers, de schoenmakers, de kleermakers, de bakkers, de metselaars, de boekbinders, de olie- en kaashandelaars (in Florence). Hij wordt aangeroepen tegen zenuw- en huidziekten en tegen krampen.
 
De Rooms-katholieke Kerk herdenkt Bartolomeüs op 24 augustus, de Orthodoxe Kerk op 11 juni. Een weerspreuk die verband houdt met zijn naamdag: "Zoals (het weer op) Bartolomeüs is, blijft 't gans de herfst gewis".
 
In de Bartholomeusnacht op 24 augustus 1572 werd een groot deel van de hugenoten in Parijs vermoord.