Blog

Wilt u zelf een blog plaatsen op het katholieke geloof?

Dat kan!

U kunt dan mailen naar katholiekwebmaster@hotmail.com

 

 

Horizontaal en Verticaal
Maar ook als we ons op de concrete mens richten, is je naaste beminnen maar de helft van het verhaal. Door daden van naastenliefde kunnen we de wereld een beetje beter maken, elke dag weer. De heiligen zijn ons hierin voorgegaan. Maar we kunnen naastenliefde niet zien zonder de verticale dimensie: onze relatie met God. Allereerst al niet door onze beperktheid als mens. Wie goed doet is prijzenswaardig, maar wie meent dat hij alléén maar goed doet, heeft nog veel te leren. Naarmate de mens beter wordt, krijgt hij een lagere dunk van zichzelf. Heeft Paulus – de ‘manager’ van de jonge Kerk – het niet over zijn zwakheid? (2 Kor 12, 9-10) Alleen door overgave aan de genade van Christus kunnen we iets bereiken en iets betekenen. De zalige Theresa van Calcutta werd vaak door twijfels overvallen en kon die juist door de genade steeds weer overwinnen. "Als ik zwak ben, dan ben ik sterk”, aldus ook Paulus.

Omhoog naar God
De verticale dimensie is eveneens voor de Kerk van belang. De Kerk moet in de wereld staan, maar is niet van de wereld. Dit staat echter op gespannen voet met de secularisatie. Onder andere door de toegenomen welvaart schijnt de mens minder behoefte te hebben aan God. Zoals de psalmist zegt (Ps 53, 5): "Dat vindt zijn brood gereed en kent Gods naam niet meer!” Schijnt minder behoefte te hebben, want het leven bestaat niet alleen uit brood en spelen, maar ook uit lijden en eindigt – ondanks alle medisch optimisme – nog steeds met de dood. We kunnen proberen dood en lijden uit ons bestaan weg te filteren, zoals duivel en zonde zijn weggefilterd, maar dat is leven in een schijnwereld.

Geestelijke leegte
De Kerk nu, in crisis geraakt door leegloop, is vaak reactief en geraakt daardoor in seculiere discussies verzeild. Gevolg is een toenemende neiging om zich aan de waan van de dag aan te passen, hetgeen blijkt uit het loslaten van de traditionele liturgie en van de leer. Het ‘opleuken’ van de liturgie met popmuziek, voetbal en gezelligheid werkt echter niet. Paus Benedictus XVI wijt het verval van de Kerk vooral aan het verval van de liturgie: "dat het er daarin helemaal niet meer op aankomt dat God bestaat en dat Hij ons aanspreekt en verhoort. Wanneer echter in de liturgie niet meer (…) het mysterie van de levende Christus verschijnt (…) dan viert de gemeente alleen nog maar zichzelf.” (Aus meinem Leben). Dat hobbyisme in de liturgie mensen niet bindt, is in de afgelopen decennia wel gebleken. Vermaak is overal te vinden. Daarentegen trekt een respectvolle Eucharistieviering gelovigen tot ver uit de seculiere woestijn.

Uitholling van Geloofsleer en Moraal
Ook het aanpassen van de leer wordt bepleit. Maar: "De leerstellige vasthoudendheid van de Kerk heeft de wereld voor chaos behoed”, schreef Juan Donoso Cortés ruim anderhalve eeuw geleden. Vandaag geldt dat des te meer. Relativisme heeft geleid tot moreel afglijden. Door gemakzucht bloeien criminaliteit, antisociaal gedrag en corruptie. De moraal die de Kerk hier tegenover stelt moet helder en zonder concessies worden benoemd. Wil je echt onderscheid maken, dan zul je begrippen moeten herwaarderen die de moderne wereld niet graag hoort. Bijvoorbeeld de zondeval, waardoor de maakbare samenleving blijft mislukken. Of de volle reikwijdte van de tien geboden, ook als een meerderheid die naar eigen voorkeur interpreteert.

Huidige Crisis van het Geloof
Kortom, het is van groot belang om de verticale dimensie in ere te blijven houden. Het doel van het leven is niet om het paradijs op aarde te vestigen, maar om "God te dienen en daardoor hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn”, zoals de oude schoolcatechismus het zo mooi bondig stelde. En wij zijn niet gelukkig zonder die persoonlijke relatie met God: "God beminnen met geheel uw hart, geheel uw ziel en geheel uw verstand.”(Mt 22,37) Want de crisis van de Kerk is eerst en vooral een geloofscrisis. Uit Duits onderzoek (Focus Umfrage) blijkt dat nog maar ruim de helft van de katholieken gelooft dat God de aarde geschapen heeft. Maar wat wil je als nog maar 13% van de katholieken op zondag naar de Mis gaat? Intussen gelooft bijna de helft van de gehele bevolking dat een klavertje vier mogelijk iets te betekenen heeft. Wie zei ook weer dat wie niet in God gelooft, uiteindelijk alles gelooft?

Nieuwe Evangelisatie
De kern van het geloof ligt in de geloofswaarheden zelf. En een nieuwe evangelisatie bestaat er vooral uit dat Kerk en gelovigen dit uitdragen. Te vaak komt marketing (‘waar scoren we mee?’) in de plaats van de inhoud, die al tweeduizend jaar meegaat. Het geloof hoeft niet op korte termijn te scoren in verkiezingspolls en kijkcijfers, maar richt zich op de lange termijn: de eeuwigheid. God heeft alle tijd. Maar de mensheid roept uit de diepten om verlossing en geraakt daarbij op allerlei dwaalwegen. We kunnen daar als katholieken, als christenen een boodschap tegenover stellen. Zonder iemand iets op te dringen, maar zeker ook zonder ons af te zonderen of, erger nog, ons aan te passen. We hoeven daarbij niet de wijsheid in pacht te hebben, want geloven betekent soms ook zwak zijn (Paulus) of twijfelen (moeder Theresa). En zoals gezegd is onze hoop daarbij gevestigd op de genade, want "Als de Heer het huis niet wil bouwen, vergeefs zwoegen daaraan de bouwers.”(Ps 127,1)

Karel Thomas